20.Yüzyılda Osmanlı devleti
20 YY Başlarında Osm. Devletinin İç ve Dış Siyasi Durumu

II. MEŞRUTİYET'İN İLANI (1908)
II. Abdülhamit'in baskıcı düzenine karşı olan aydın­lar, Meşrutiyeti yeniden kurmak için gizli cemiyetler kur­dular. Bu cemiyetlerin ilki olan İttihat–ı Osmani'dir. Bu ce­miyet Selanikte kurulan Osmanlı Hürriyet Cemiyetiyle birleşti (1907).Bunun sonunda İttihat ve Terakki Ce­miyeti ku­ruldu. Bu dönemde Mustafa Kemal'de Şam'da Vatan ve Hürriyet Cemiyetini kurdu. Vatan ve Hürriyet Cemiyeti sonra­dan İttihat ve Terakki Cemiyetine katıldı. II. Abdül­hamit'e karşı kurulan bu cemiyetler Makedonya'da çok daha güçlüydüler. Bu durumun nedenleri şunlardır:
1. Avrupa'dan gelen yayınların bölgede kolay bulu­nup, okunması
2. Selânik'teki üçüncü ordu subaylarının maaşlarını alamaması ve terfi edememeleri.
Osmanlı Devleti'nin siyasi çalkantılar içerisinde bu­lunduğu bu dönemde, Almanya Osmanlı Devletine yak­laştı. İngiltere Almanya'nın Osmanlı Devletine yaklaş­ma­sını, çıkarlarına uygun bulmadı. Balkanlar ve Doğu Ak­de­niz ilgili politikasını değiştirerek Rusya'ya yak­laştı. Bu­nun sonunda İngiltere ve Rusya R******* sözleşmesini imzaladılar. (1908). İngiltere önceleri Rusya'nın Balkan­larda güçlenmesini istemi­yordu. Ancak bu sözleşmeyi imzalayarak Rusya'nın Panislavizm politi­kasını destek­ledi.
İttihat ve Terakki Derneği üyeleri Balkanlar'da oluşan bu gelişmeler karşısında, II. Abdülhamit'in devletin par­ça­lanmasını önlemeyeceği fikrini savundular. Meşruti­yet'in ikinci kez kurulmasını sağlamak için Niyazi Bey Manastırda, Enver Bey Selanikte birlikleriyle isyan ettiler. II. Abdülhamit Meşrutiyeti ilân etmek zorunda kaldı. Meş­rutiyetin ikinci kez ilanı sırasındaki karışıklığı fırsat bilen;
1.Bulgaristan bağımsızlığını ilân ederek, Doğu Ru­meli'yi kendisine bağladı. Bulgarlar Rusya'ya ve Osmanlı Devetine tepki olarak bir Alman prensini kendi­lerine kral seçtiler.
2. Avusturya - Macaristan, Bosna – Hersek'i ülke­sine kattı.
3. Yunanistan Girit'i aldığını açıkladı.
II. Meşrutiyetin ilanından sonra Kanun–i Esasi'ye ko­nulan yeniliklerle aşağıdakiler gerçekleşmiştir:
1. Padişahın meclisleri kapatması zorlaştırıldı.
2.Hükümetin padişaha değil, meclise karşı sorumlu olduğu kararlaştırıldı.
3. Fikir ve toplanma özgürlükleriyle ilgili olarak yeni­likler yapıldı. Partiler kurulmasına izin verildi. (Bunlar ilk kez gerçekleştirilmiştir.)
31 MART OLAYI (13 NİSAN 1909)
Meclisi Mebusanın açılmasıyla İttihat ve Terakki Cemiyetinin etkinliği arttı. Bu partiye karşı olanlar Ahrar Partisini kurdular. Volkan Gazetesi sahibi Derviş Vahdeti ve Serbesti Gazetesinin başyazarı Hasan Fehmi, İttihat ve Terakki aleyhine şiddetli yazılar yazdılar. Bu yazılarda dini propagandalar yaptılar. Halkı heyecana getirdiler. Ga­zeteci Hasan Fehmi öldürüldü. II. Abdülhamit taraftar­ları Avcı taburlarını yanlarına çektiler, Meclis–i Mebusa­n'a gelerek şeriat isteriz diyerek isyan başlattı­lar. İttihat ve Terakki'yi destekleyen mebuslardan, subay­lardan ve ga­zetecilerden bazılarını öldürdüler. Bu olaylar üzerine İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin merkezi olan Selanik'te III. Orduya bağlı askerlerden Hareket Ordusu kuruldu. Mahmut Şevket Paşa komutasındaki bu ordu is­yanı bastırdı. Mustafa Kemal Hareket Ordusunun kur­may başkanlığını yaptı. İttihat ve Terakki Partisi ile hü­kümet üyeleri II. Ab­dülhamit'i padişahlıktan indirdiler, kardeşi V. Mehmet Reşat'ı padişahlığa ge­tirdiler.
Not: 31 Mart olayı denilen isyanı çıkaranlar Meşruti­yet idaresini yıkarak, Teok­ratik Monarşiyi yeniden kur­mayı hedeflemiş­tir.


TRABLUSGARP SAVAŞI (1911–1912)
Nedenleri:
1. Siyasi birliğini geç tamamlayan İtalya'nın sö­mürge yarışına girmesi
2. İtalya'nın Habeşistan ve Kızıldeniz kıyılarını işgal etmesine rağmen yenilerek geri çekilmesi, karşılaştığı bu başarı­sızlığı gidermek istemesi.
3. İtalyan tüccarların Trablusgarp'ta kurdukları et­kinliğin artması.
4. İtalya'nın kendisine yakın Trablusgarp'a atanacak vali konusunda kendi görüşünün alınmasını istemesi
Not: İngiltere ve Fransa İtalya'nın Almanya'ya yakın­laşmasını ön­le­mek için İtalya'ya destek vermişlerdir


İtalya'nın bölgedeki tüccarlarının haklarını kendi­sinin koruyacağını öne sürerek, Trablusgarp'a atanacak vali konusunda kendilerinin görüşünün alınmasını istedi.
Osmanlı Devleti, İtalya'nın Trablusgarp'ın yönetimiyle ilgili isteklerini reddetti. Bunun üzerine İtalya Trablus­garp'a asker çı­kardı. Osmanlı Devletinin deniz gücü yoktu. II. Abdül­hamit do­nanma subaylarının kendisine karşı bir ihtilâl yapacağını düşünerek, donanmayı Haliç'e çektir­mesiyle gemiler çü­rümüştü. Karadan kuvvet gön­derile­miyordu, çünkü Mısır, İngiliz işgalindeydi.
Osmanlı yönetimi Trablusgarp ve Bingazi savunma­larını düzenlemek için aralarında Mustafa Kemal ve En­ver Bey'in bulunduğu bir grup subayı buraya gön­derdi. Mustafa Kemal Trablusgarp ve Derne'de, Enver Bey Bingazi'de bulunan Osmanlı birliklerini ve yerli halkı ör­güt­lediler. İtalyanlar kıyıdan içeri giremediler. İtalya istek­le­rini kabul ettirmek için On iki adayı işgal etti. Çanak­kale kıyılarını topa tuttu. Bu olaylar sırasında Balkan sa­vaş­ları çıktı. Osmanlı yönetimi her iki cephede savaşa­maya­cağını anladı ve barış istedi. İsviçre'nin Uşi kentinde antlaşma imzalandı.

Uşi Antlaşması (1912):
1.Trablusgarp ve Bingazi İtalya'ya bırakılacak.
2. Trablusgarp eyaleti dini bakımdan Osmanlı Dev­letine bağlı kalacak.
3. On iki ada Yunan işgaline uğramaması için geçici olarak İtalya'nın kontrolünde olacak, savaş sonunda Osmanlıya geri verilecek. (Ancak İtalya savaş sonunda Oniki adayı geri vermedi. Birinci ve İkinci Dünya savaş­ları boyunca elinde tuttu. İkinci Dünya savaşı sonunda İngiltere ve diğer galip devletlerin desteğini alan Yuna­nistan oniki adayı aldı.)
Not: Trablusgarp Osmanlı Devleti'nin Kuzey Afrika­'da kaybettiği son topraktır.


BALKAN SAVAŞLARI (1912–1913)
Nedenleri:
1. Rusya'nın Sırbistan'ı, Bulgaristan'ı, Yunanistan'ı ve Karadağ'ı kışkırtması.
2. Balkan Devletlerinin Osmanlı topraklarını paylaş­mak için aralarında ikili anlaşmalar yapması.

I. BALKAN SAVAŞI (1912)
Balkanlı Devletler Hristiyanların yaşadıkları yerlerin bakımsız olduğunu belirterek, Hristiyanların zor durumda bırakıldıklarını savundular. Hristiyanların yaşadıkları yer­lerde ıslahatlar yapılmasını istediler. Osmanlılar bu is­tek­lere karşı çıktı. Karadağın saldırısıyla savaş başladı. Os­manlı ordusundaki siyasi çatışmalar, bir kısım asker­lerin erken terhisi ve birlikler arasında haberleşmenin ye­ter­sizliği, savaşın kaybedilmesine neden oldu. Bulgar or­du­ları Çatalca'da durdurulabildi. Sırplar Arnavutluğa girdi. Arnavutlar bu duruma karşı çıkarak bağımsızlıkla­rını ka­zandılar. Yunanlılar Ege adalarının çoğunu işgal ettiler. Osmanlı Devleti ateşkes istedi Londra'da antlaşma imza­landı.
LONDRA ANTLAŞMASI (1913)
1. Midye - Enez çizgisi Osmanlı Devletinin Trakya sınırını oluşturacak
2. Midye - enez çizgisinin batısında kalan Osmanlı toprakları Balkanlı Devletler arasında paylaşılacak

BÂB - I ALİ BASKINI (20 Ocak 1913)
İttihat ve Terakki Partisi I. Balkan savaşıyla ilgili gö­rüşmeler devam ettiği sırada, Osmanlı tarihinde Bâbıâli Baskını adıyla anılan bir ihtilâlle iktidarı ele geçirdi. İt­ti­hatçılar Mahmut Şevket Paşa'yı sadrazamlığa getirdiler. İttihat ve Terakki Partisine muhalif olanlar Mahmut Şev­ket Paşa'yı suikast sonucu öldürdüler. Bu olaydan sonra Sait Halim Paşa sadrazam yapılmıştır.
Not: Bab - ı Ali Baskını denilen ihtilal sonrasında İt­tihat ve Terakki partisinin iktidarları denetlemesi sona ermiş, iktidarı doğrudan ele alma devri başlamıştır. İttihat ve Terakki bu dönemden Türkçülük akımına önem ver­miştir.


II. BALKAN SAVAŞI (1913)
Nedeni:
Balkanlı Devletlerin aralarında Osmanlı Devletinden aldıkları toprakları paylaşmada anlaşama­maları.
Karadağ, Yunanistan, Sırbistan ve Romanya Bulga­ristan'a karşı birlikte savaşmışlardır. En büyük payı al­mak isteyen Bulgaristan yenildi. Osmanlı Devleti Bal­kanlı Devletlerin aralarındaki savaşı fırsat bildi. Kırklareli ve Edirne'yi geri aldı. Balkan devletler aralarındaki savaşı Bükreş Antlaşmasını imzalayarak bitirdiler (1913).
Antlaşmaya göre:
1. Selanik, Kavala ve Güney Makedonya Yunanis­tan'ın olacak
2. Batı Trakya ve Doğu Makedonya Bulgaristan'ın olacak
3. Makedonya'nın Kuzeyi ve Orta bölümü Sıbistan'a verilecek
4. Dobruca ve Silistre Romanya'nın olacak
Osmanlı Devleti Bulgaristanla İstanbul, Yunanis­tan'la Atina antlaşmalarını imzaladı (1913).
İSTANBUL ANTLAŞMASINA GÖRE:
Kırklareli ve Dimetoka Osmanlıların olacak, Meriç iki taraf arasında sınır kabul edilecek. Batı Trakya Bulgaris­tan'ın olacak.
ATİNA ANTLAŞMASINA GÖRE:
Yanya, Selanik ve Girit Yunanistan'ın olacak. Bozca­ada, İmroz ve Meis adalarının dışındaki Ege ada­larının Yunanistana bırakılma önerisini Osmanlı Devleti kabu­letmedi. Bir karara varılmadan I. Dünya savaşı çıktı. Ege adaları sorunu Lozan'da çözümlenebildi.
Not: Osmanlı Devletinin Sırbistan ve Karadağ ile sı­nırı kalmamıştır. Ayrıca Batı Trakya Türklri sorunu ortaya çıkmıştır.
HOŞGELDİNİZ...!!!
 
Tavsiye Edilen Bağlantılarımız
 
Dünyanın En Güncel Teknolojisi Sitesi WwW.DunyaninTeknolojisi.CoM

Kaç Kişi Sitede?
 
 
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol