Leonardo da Vinci, dünya tarihinin "en anlaşılamamış" dehalarından biriydi.... Yüzlerce icat yaptı, binlerce taslak çizdi... Ama, çizimlerindeki araçların ne olduğu yüzyıllarca anlaşılamadı.... Bugün, İtalyan tasarımcı Sergio Milanesi, Leonardo'nun taslaklarının çeşitli uzmanlar ve kurumlar tarafından yanlış yorumlandığını ve bazı ayrıntıların gözden kaçırıldığını iddia ediyor...
Dünyanın en zengin insanlarından biri olan Microsoft'un yaratıcısı Bill Gates, bir süre önce Rönesans dünyasının en büyük dahilerinden Leonardo da Vinci'nin taslaklarını satın aldı.
Yaylı sistemle çalışan motor, Leonardo'nun en önemli buluşlarından biriydi ama uzun süre tarihçilerin gözünden kaçmıştı.
Milanesi'nin, da Vinci'nin taslaklarından hareketle çizdiği dizayn, Floransa Müzesi'nde sergilenen örnekten farklı olarak ustanın düşündüğü tüm parçaları kapsıyor. Bu otomobil mekanizmasında Leonardo büyük olasılıkla motoru üst bölümde, güç dağılımını aksesuarlarını da alt bölümde öngörmüştü... İlk otomobil ise Leonando'nun ana çizimlerini yapmasından tam 4 asır sonra, 1895'te üretildi.
Paraşüt modeli
Materyal olarak tüm taslaklarda olduğu gibi tahta kullanmıştı. Ancak çizimlerde görülen yön dümeni, ipleri ve piramit biçimiyle, bundan 5 asır önce düşündükleriyle bugünkü modern paraşüt arasında çok büyük farklılık görülmüyor. Ünlü dahinin ardından insanoğlu ilk paraşüt örneğini 1797 yılında gerçekleştirdi. ama modern paraşütün doğumunu görmek için yüzyılın başlarına kadar beklemek gerekti.
Önceleri uzmanlar onun (yandaki resim) bir kar kayağı olduğunu sanmışlardı. Ancak Milanesi, bu tahta alet taslağının bugünkü su kayaklarına daha yakın olduğunu ileri sürüyor.
Denizci bir toplumun üyesi olarak Vinci, savaş sırasında düşman gemilerine görülmeden yaklaşma tekniklerini geliştirme konusunda da uğraşmıştı. Bunun için askerlerin kullanacağı dalgıç giysilerini dizayn etmişti. Bu giysinin su yüzeyinde kalan bölümü nefes almayı sağlıyordu. İki ayrı tüp ile dalgıca takılacak depolara hava pompalıyordu.
Leonardo denizlerle, göllerle ve dalgaların hareketleriyle özel olarak ilgilenmişti. Bu çalışmaların sonucu tahtadan yapılmış ve suyun içindeki kişinin koltuklarının altına yerleştirilen bir alet geliştirmişti. Bu aletin bugünkü can simitlerine benzerliği şaşırtıcı....
Leonardo, el yazmalarında bisiklet taslağı da geliştirmiş ve onun nasıl çalışacağını da açıklamıştı....
Leonardo da Vinci geliştirdiği "perspektif ölçüm aleti"nin taslağında sistemin en basit ve en karmaşık mekanizmalarını en ince ayrıntılarına kadar belirtmişti. Usta için, pratik yararlılığın yanısıra estetik de çok önemliydi....
Tanklar, silahlar ve çakmaklar...
Leonardo, hükümet büyükleri için bir çok savaş aleti de icat etmişti. Bunlardan biri, tankın ilk versiyonu sayılabilecek zırhlı araçlardı. Yanda görüldüğü gibi, her iki şafttaki tekerleklerin iç tarafına dişliler yerleştirmişti. Bu sistem, zırhlı aracın ön ve arka tekerleklerinin ters yönlerde hareket edebilmelerine olanak tanıyarak araca olduğu yerde dönebilme kabiliyeti sağlıyordu. Bu tank silah taşıyabilecek şekilde tasarlanmamıştı. Ancak teknisyenlerinden Giuilo Tedesco ile birlikte "tekerlek kilidini" bulmuştu. Bu icadın kendi devrindeki ilk silahlarda kullanıldığını görecek kadar yaşadı. Ama keşfi, asırlar öncesinden günümüze geldi; bugün çoğumuzun elindeki çakmaklarda kullanılıyor.
Leonardo, teknik açıdan aracın kolaylıkla havalanabilmesi için aracını tek kişi taşıyacak şekilde dizayn etmişti.
Leonardo'nun bugünkü helikopterlere çok benzeyen modeller çizmiş olması, yaşadığı yüzyılın çok ilerisinde olduğunun en somut göstergesi...
Bugün helikopter sanayiindeki karşılaşılan tasarımların çoğunun, o dönemde Leonardo'nun düşündüklerine çok benziyor olması ilgi çekici.
(Bu sayfada kullanılan resim ve yazılar FOCUS dergisinin Ekim 1998 tarihli sayısından alınmıştır.)
