Canlıların Sınıflandırılması : Canlıların belirli Özellikleri göz önüne alınarak yapılan gruplandırmaya sınıflandırma veya biyosistematik denir. Sınıflandırmayı inceleyen bilim dalına sistematik ( Taksonomi) denir. Sınıflandırma ikiye ayrılır:
1) Ampirik (yapay = suni) sınıflandırma : Canlıları dış görünüş, yaşayış ve birkaç yüzeysel özelliğine göre bakarak sınıflandırmaktır.
İlk defa Aristo tarafından yapılmıştır. Aristo canlıları ikiye ayırmıştır.
1. Bitkiler -> Otlar ,Çalılar ,Ağaçlar
2. Hayvanlar -> Suda, Karada, Havada yaşayanlar
2) Filogenetik (Doğal = Tabii) Sınıflandırma : Canlıların orjin ( köken ) benzerliğine bakılarak yapılan sınıflandırmadır. Anatomik benzerlik, protein benzerliği, akrabalık dereceleri gibi özelliklere dikkat edilir.
Analog organ : Kökenleri farklı, görevleri aynı olan organlardır.
ÖRN : Yarasanın kanadı ile kelebeğin kanadı.
Homolog organ : Kökenleri aynı, görevleri farklı olan organlardır.
ÖRN : İnsan kolu, atın ön bacağı, yarasanın kanadı, balina yüzgeci
Canlıların İsimlendirilmesi : İsimlendirme ilk kez Kari Linne tarafından yapılmıştır. Linne tür tanımını geliştirmiştir.
Tür : Ortak atalardan gelen, ortak özelliklere sahip, birbirleriyle çiftleşip verimli döller (Kısır olmayan ) meydana getiren en küçük sistematik gruptur.
Örneğin At ile eşek çiftleşir, döl verir verdikleri döl yani katır kısır olduğundan, at farklı bir tür, eşek farklı bir tür, katır ise bilimsel anlamda tür değildir.
Dikkat: Bu kurala sadece kurt köpeği uymaz.
Tür Linne'nin bulduğu ikili isimlendirme ( çift isimlendirme = Binominal ) ile adlandırılır. Bu isimlendirmeye göre; bir canlıya ait, cins ismi ve özel tanıtıcı ismi bulunur. Cins ismi daima büyük harfle, özel tanıtıcı isimi ise küçük harfle başlar.
Örnek:
Cins ismi
Felis
Felis
Allium
Homo
Apis
Canis
Canis
|
Özel tanıtıcı ismi
Leo
domesticus
Cepa
Sapiens
mellifica
Lupus
familaris
|
Türkçe adı
Aslan
Ev kedisi
Soğan
İnsan
Bal ansı
Kurt
Ev köpeği
|
Sistematik Birimler:
Alem = Regnum = Animalia = Hayvanlar Alemi
Şube = Filum = Chordata = Omurgalılar
Sınıf = Clasis = Mamalia = Memeliler
Takım = Ordo = Karnivora = Etçiller
Aile = Familya = Felidae = Kedigiller
Cins = Genus = Felis = Kedi
Tür = Species = Felis domesticus = Ev kedisi
• Alemden türe doğru birey sayısı azalır, fakat benzerlik artar.
• Türden aleme doğru, birey sayısı artar, fakat benzerlik azalır.
• Aynı tür içerisindeki canlılarda protein ve gen yapıları benzerdir. Ancak aynı değildir.
• Aynı türdeki bireylerin kromozom sayıları aynıdır.
ÖRN : İnsan 2n = 46 kromozom bulunur.
Bitkiler alemine örnek verirsek; Çiçekli bitkiler- kapalı tohumlular çift çenekliler- menekşegiller - menekşe - kokulu menekşe ( Viola odarata )
|