İSLAM ETKİSİNDEKİ TÜRK EDEBİYATI İLK DÖNEM VE İLK ESERLER                                           KUTADGU BİLİG *11. yy’da (1069-1070) Yusuf Has Hacip tarafından yazılmıştır. *Karahanlı hükümdarı Tabgaç Buğra Han’a sunulmuştur. *Kutadgu Bilig ‘’saadet veren bilgi.ilim’’ anlamına gelir. *Didaktik bir eserdir. *Mesnevi şeklinde aruz vezniyle 6645 beyit olarak yazılmıştır. *Eserde 173 tane de dörtlük vardır. *Eserde,toplum hayatındaki bozuklukları düzeltecek,insanı mutlu edecek yollar bulmak;bu yolları,devrin hükümdarına öğütler halinde göstermektir. *Ahlak,dinin, önemi,devlet idaresi gibi konulara da değinilmiştir. *Eserde dört sembolik şahsiyet yer alır. *Hakaniye lehçesiyle yazılmıştır. DİVAN-I LÜGATİ’T TÜRK *11.yy’da (1072-1074) Kaşgarlı Mahmut tarafından yazılmıştır. *Ebul Kasım Abdullah’a sunulmuştur. *Türkçe’nin ilk sözlüğü ve dilbilgisi kitabıdır. *7500 Türkçe kelimenin Arapça karşılığı verilmiştir. *Türk dilini Araplara öğretmek amacıyla yazılmıştır.Bu nedenle Arapça olarak kaleme alınmıştır. *Yazar Türkçe kelimelerin karşılıklarını ve bunu halk dilinden derlediği örneklerle delillendirmiştir. *Türk boyları ve coğrafyası ile Türklerin örf ve gelenekleri üzerine önemli bilgiler vardır. *Devrinin Türk dünyasını gösteren bir haritada vardır. *Hakaniye lehçesi kullanılmıştır. ATABET’ÜL HAKAYIK *12.yyde ‘’Edip Ahmet Yükneki’’ tarafından kaleme alınmıştır. *Eser Sipehsalar Mehmet Bey adlı birine sunulmuştur. *Atabet’ül Hakayık ‘’hakikatler eşeği’’ anlamına gelir. *Aruz vezniyle mesnevi tarzında yazılmıştır. *Didaktik bir eserdir. *Cömertlik,doğruluk,ilim gibi konular işlenmiştir. *Eserde 46 beyit ve 101 dörtlükten meydana gelmiştir. *Dörtlükler manilerdeki gibi aaxa şeklinde kafiyelenmiştir. *Eserin dili biraz ağıdır.Arapça ve Farsça kelimelere rastlanır. *Hakaniye lehçesiyle yazılmıştır. DİVAN-I HİKMET *12.yy’da Hoca Ahmet Yesevi tarafından yazılmıştır. *Hikmet: Ahmet Yesevi’nin şiirlerine verdiği isimdir. *Eserin dili sadedir. *Eserin yazılma gayesi, halka İslamiyet'i hikmetli bir şekilde öğretmektir. *Dörtlüklerle ve hece vezniyle yazılmıştır. *Hakaniye lehçesi kullanılmıştır. KİTAB-I DEDE KORKUT *Destan dan halk hikayesine geçiş döneminin ürünüdür. *12 hikayeden oluşur. *Olağanüstü olaylarla gerçeğe uygun olaylar eserde iç içedir. *Türklerin eski yaşam tarzları ile ilgili ayrıntılar yanında İslam dini ile ilgili özelliklerde vardır. *Eserde geçen ‘’Dede Korkut’’meçhul bir halk ozanıdır. *Hikayelerde oğuzların çevredeki boylar ile aralarındaki savaşlar ve kendi iç mücadeleleri yer alır. *Hikayelerin konuları;aşk,yiğitlik gösterisi,karamanlık,boylar arasındaki savaştır. *15. yy’da kaleme alınmıştır. *Eserin yazarı belli değildir. *Nazım ile nesir iç içedir. *Hakaniye lehçesi kullanılmıştır.